Η έκθεσή μου, στο Πολιτιστικό Κέντρο Καπανδριτίου, Ιούλιος 2010

Ο Θανάσης και το επίμονο σαράκι



Όταν κάποιος έχει να καταπιαστεί με το δημιουργικό έργο ενός καλλιτέχνη θεωρεί συνήθως λογικό να καταπιαστεί με το καθαυτό έργο αναλύοντάς το με κάθε τρόπο. Θα μιλήσει για τεχνικές, για συνθετικές αξίες, συμβολισμούς, ακόμη και για φιλοσοφικά μηνύματα. Και καλά κάνει. Εξάλλου είναι και μια ευκαιρία να επιδείξει και αυτός τις γνώσεις του. Όσο δε πιο αυστηρός είναι, τόσο πιο σοβαρά θα τον πάρουν. Αυτό όμως που τους διαφεύγει είναι αυτός ο ίδιος ο καλλιτέχνης. Στέκονται και ασχολούνται με το κορνιζωμένο έργο στον τοίχο και δεν αναζητούν αυτόν που είναι πίσω από το έργο. Ποιος αλήθεια είναι, τι έχει στην ψυχή του, ποιες είναι οι ανησυχίες του, τι θέλει να εκφράσει και όλα όσα από μέσα του θέλει να μας πει. Τέλος, ποια είναι η ιστορία του, ποια η διαδρομή του, πως έφτασε μέχρις εδώ. Δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε το έργο, δεν μπορούμε να γίνουμε αποδέκτες των όποιων συγκινήσεων αν δεν επικοινωνήσουμε με τον ίδιο τον καλλιτέχνη.

Είναι παλιά η ιστορία. Αυτή τη διαδρομή είναι σημαντικό να την ακολουθήσουμε. Η προσωπική σχέση του γράφοντος με τον Θανάση Μπένο δίνει κύρος στο κείμενο αυτό γιατί υπήρξε μάρτυρας όλων των φάσεων της καλλιτεχνικής του εξέλιξης. Ο Θανάσης ξεκίνησε ως «σχολάρχης» αλλά από την αρχή του άσχετου αυτού τομέα με την Τέχνη υπήρχε κάτι κρυμμένο που άρχισε να εκδηλώνεται. Έχτισε το κτίριο της σχολής και το διακόσμησε με έργα Τέχνης. Ήθελε να υποβάλλει αρχές αισθητικής στα παιδιά. Αυτό ήταν μόνο η αρχή. Τα χέρια του τον «τρώγανε» !, ήθελε κάτι να κάνει μ’ αυτά και βρήκε την ξυλογλυπτική. Ήταν πρωτόγνωρο αντικείμενο γι’ αυτόν μα γρήγορα το κατέκτησε. Αντικείμενα πάσης φύσεως αλλά και ευρύτερες εφαρμογές στο χώρο ενός σπιτιού δουλεύτηκαν επιδέξια από αυτόν. Η κατάκτηση αυτή ολοκληρώθηκε αλλά δεν τον έφτανε αυτό και επιτέθηκε στην ...πέτρα ! Άρχισε να σκαλίζει την πέτρα και το μάρμαρο. Έκανε μια σοβαρή δουλειά, υπεύθυνη και εντυπωσιακή. Για να καταρτισθεί δε πήγε και σε ένα μαρμαράδικο να μάθει τα μυστικά της δουλειάς. Οι επιδόσεις του στον τομέα εκτιμήθηκαν τόσο από τους ..συναδέλφους του εκεί που ένας μάλιστα του πρότεινε να πάνε στη Θεσσαλονίκη γιατί εκεί είχε καλύτερο ..μεροκάματο!

Όλα αυτά είναι η προϊστορία για να φτάσει σήμερα σε αυτό που βρισκόμαστε μπροστά του τώρα. Προηγήθηκαν πολλά για να τον βοηθήσουν να ωριμάσει αισθητικά και να δουλέψει τώρα στο νέο αυτό τομέα της ζωγραφικής με επαγγελματική σοβαρότητα. Τι ήταν λοιπόν όλο αυτό που τού έδωσε την ώθηση και τη δύναμη να δώσει τόσο χρόνο και τόση δύναμη στο σκοπό αυτό; Ήταν το κρυμμένο σαράκι που επίμονο και ακούραστο δούλευε ασταμάτητα και τον έσπρωχνε να κάνει με τα χέρια του κάτι που να υπηρετεί το ωραίο, να ντύσει εικαστικά τα αισθήματά του. Η πίεση της ψυχής του ήταν τόση που δεν ήταν δυνατό παρά να βρει διέξοδο στη δημιουργία. Θα τολμούσε ίσως να πει κανείς πως αν δεν κληρονομούσε τη Σχολή από τον πατέρα του και είχε εξαρχής το δικαίωμα επιλογής να διάλεγε κάποιο εικαστικό τομέα. Αυτό δίνει μεγαλύτερη αξία στο επίτευγμά του.

Αν μπούμε τώρα στην καθαυτή ανάλυση της δουλειάς του έχουμε να πούμε κάποια πράγματα. Είναι αξιοθαύμαστη η δεξιοτεχνία του στην ελαιογραφία που τόσα πέτυχε μέχρι σήμερα. Θα έλεγε κανείς πως αν είχε εξαρχής τις θεωρητικές βάσεις μιας ακαδημίας θα ήταν πιο σύγχρονος και πιο ερευνητικός. Από μια άποψη αυτό είναι σωστό. Όμως τους δρόμους που πήρε η Τέχνη σήμερα που έχει χαθεί σε μεγάλο βαθμό σε φιλοσοφικές θεωρήσεις και τρελούς πειραματισμούς φτάνει κανείς να διερωτηθεί αν πράγματι μπορεί να ονομάζεται ακόμη Τέχνη. Βέβαια χωρίς αυτές τις αναζητήσεις δεν μπορεί να υπάρξει πρόοδος. Ο Θ.Μ. μπορεί να μη περιλαμβάνεται σε αυτούς αλλά έχει το δώρο της συγκίνησης της ομορφιάς ανόθευτης από την κοινωνική παράκρουση της εποχής. Η τεχνολογία του είναι άψογη, πολύ καλύτερη από επαγγελματίες που παρά τις λοιπές τους ικανότητες αδυνατούν να δώσουν συγκίνηση.

Εμείς, οι απλοί καθημερινοί άνθρωποι, ζητάμε στην Τέχνη να μας αγγίξει και να μας προσφέρει τις φυγές που τόσο έχουμε ανάγκη. Τα τοπία του Θανάση, απλά, καλοδουλεμένα μπορεί να τα πει κανείς άψογα. Ο καινούριος του τομέας και ο πιο δύσκολος είναι η προσωπογραφία . Είναι αξιοθαύμαστο πόσο πολύ προχώρησε. Προσέξτε πόσοι λίγοι είναι σήμερα οι ζωγράφοι που μπορούν να κάνουν πορτρέτο. Απουσιάζουν παντελώς από τις εκθέσεις. Μα αν δε μπορεί ένας καλλιτέχνης να παραστήσει ένα πρόσωπο πώς μπορεί να λέγεται καλλιτέχνης;
Μη ψάχνεστε λοιπόν για δήθεν υψηλή Τέχνη και χαρείτε την όμορφη δουλειά του Θανάση Μπένου, είναι πολύ πιο σοφός από πολλούς επαγγελματίες.
Το σαράκι έκανε πολύ καλή δουλειά!

ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ ΠΑΠΑΔΑΝΤΩΝΑΚΗΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια: